منابعی که دارای ارزش اقتصادی هستند و افراد، شرکتها یا دولتها مالکیت آن را در اختیار میگیرند و انتظار دارند آن منابع در آینده منافعی را برای آنها ایجاد کنید، دارایی گفته میشود. داراییها بهمنظور افزایش ارزش شرکت یا بهرهمندی از منافع حاصل از عملیات شرکت خریداری میشوند.
دارایی ها در حسابداری به سه گروه تقسیم میشود:
- دارایی جاری
- دارایی ثابت
- دارایی نامشهود
دارایی جاری :
دارایی جاری یا وجه نقد به دارایی گفته می شود که قابلیت نقد شوندگی طی یک سال مالی را دارد.
دارایی جاری خود به سطوح حساب زیر تقسیم می شود:
- صندوق: وجه نقد موجود در شرکت
- بانک: بانکهایی که شرکت در آنها حساب دارد (مالکان شرکت نه ، خود شرکت)
- تنخواه گردان: برای پرداخت هزینه های خرد شرکت وجهی در اختیار فردی قرار می گیرد. تنخواه گردان، جهت پرداخت هزینه هایی مثل قبوض عمومی، هزینه های پذیرایی و غیره در قبال فاکتور و صورتحساب این هزینه ها میپردازد.
- اسناد دریافتنی: چک هایی که از دیگران می گیریم.
- حسابهای دریافتنی: همان طلب ما از دیگران است که سندی (چک) در مقابلش دریافت نکرده ایم.
- پیش پرداختها: وجهی که می پردازیم تا در آینده کالا یا خدماتی دریافت کنیم. مثلا در پیش فروش خودرو، شرکت وجهی را میپردازد تا در آینده خودرو بخرد.
- موجودی کالا: کالاهایی که به قصد فروش در انبار نگهداری می شوند.
دارایی ثابت:
این دارایی ها سه ویژگی دارند:
- برای استفاده در شرکت خریده می شوند. مثل میز و صندلی و خودرو و …
- تمام این دارایی ها به استثنا زمین، استهلاک پذیرند یعنی به مرور زمان از بین می روند.
- قدرت نقد شوندگی کمتری نسبت به دارایی های جاری دارند.
زیر مجموعه های دارایی ثابت عبارتند از:
- زمین: قطعات زمین که متعلق به شرکت است. یعنی در سند مالک آن شرکت باشد.
- ساختمان: انواع ساختمان های متعلق به شرکت
- ماشین آلات: ماشینهایی که در خط تولید یا به طور کلی برای اهداف شرکت استفاده میشوند. مانند دستگاه پرس، ماشین چاپ و …
- وسایط نقلیه: خودروهای در اختیار شرکت. (ماشینهایی مانند تراکتور، لیفتراک و … جزء دسته ماشین آلاتند نه وسایط نقلیه(
دارایی های نامشهود:
این دارایی غیر دیدنی و ناملموس است . مانند امتیاز آب و برق . این امتیاز دارایی است چون میتواند به فروش برسد، نامشهود است چون قابل دیدن نیست.
زیر مجموعه دارایی های نامشهود عبارت است از :
- سرقفلی
- حق الامتیازها
- برندها
- نرم افزارها
- حق الاختراع و حق الاکتشاف