مالیات بر ارزش افزوده، مالیات غیر مستقیمی است که مصرف‌کننده (خریدار) آن را به همراه بهای خرید کالا یا خدمات می‌پردازد و دریافت‌کننده (فروشنده) موظف است مقدار مالیات دریافتی را به خزانه دولت واریز کند.

از عمده ترین مزیت مالیات بر ارزش افزوده شفاف سازی اقتصادی و توسعه عدالت مالیاتی است. با اجرای این نوع مالیاتی ، مصرف گرایی در جامعه کنترل شده و تحقق عدالت اجتماعی به ثمر خواهد نشست. زیرا با توجه به ماهیت این نوع مالیات، هر کسی که از امکانات کشور و کالاهای لوکس بیشتر مصرف کند بایستی مالیات بیشتر بپردازد.

مالیات‌ بر ارزش افزوده به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع درآمدی دولت، نقش مهمی در سیاستگذاری‌های کشور ایفا می‌کند و می‌تواند متغیرهای کلان اقتصادی از جمله تولید، تورم، بیکاری تحت تأثیر قرار داده و نقش بسزایی در بسترسازی برای تجهیز و توسعه پروژه های رفاهی ایفا نماید.

یکی از مهم‌ترین درآمدهای استانداری ها و شهرداری ها مالیات بر ارزش افزوده می باشد که طبق قانون، بخشی از آن برای ایجاد امکانات رفاهی و تجهیز و توسعه زیر ساختهای اقتصادی با توجه به نسبت جمعیت بین استان‌ها و شهرها پخش می‌شود.

باید گفت این نوع مالیات، به دلیل وجود نرخ صفر و معافیتها و سایر مزایایی که دارد باعث کارا شدن سیستم مالیاتی و درپی آن کارآمدی سیستم اقتصادی می شود و به این ترتیب در دراز مدت رشد اقتصادی را به دنبال خواهد داشت.

از مهمترین اثرات مالیات برارزش افزوده باید به اثرگذاری بر توزیع درآمدها اشاره کرد. گسترش عدالت اجتماعی یکی از اهدافی است که به وسیله ابزار مالیات و با رویکرد بهبود توزیع درآمد صورت میگیرد. زیرا در این نوع مالیات معمولا کالاهای اساسی که اقشار کم درآمد جامعه از انها استفاده بیشتر می کنند از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند و در نتیجه خانوارهای فقیر که سهم بیشتری از درآمد خود را صرف تهیه مایحتاج خانواده می کنند تحت فشار کمتری قرار خواهند گرفت و فاصله درآمد آنها با اقشار پردرآمد به واسطه پرداخت مالیات بیشتر، متعادل خواهد شد.

کاهش فرار مالیاتی نیز از ثمرات ارزشمند مالیات بر ارزش افزوده می باشد. در این نوع مالیات بـه دلیل وجود سـازوکار کنتـرل متقابـل بـین مبادله کنندگان کمترین فرار مالیاتی اتفاق می افتدو هر کـدام از مود یـان خـود بـه خـود مودیانی را که در حلقه های قبلی تولید و توزیع وی قرار دارند را کنتـرل مـیکننـد لـذا کنتـرل فـرارمالیاتی بسیار راحت صورت می گیرد.

منبع: وبسایت سازمان امور مالیاتی کشور